Tuesday, August 21, 2018

Lamka Bazar area ah Gamdangmi (non-local) 2,000 vél um

Lamka Bazar area ah Gamdangmi (non-local) 2,000 vél um
Dukân lian leh mun pawimaw zosia Kawlte’n lua
- John Suantak

Manipur a ding ah ‘Second town’ ti ah minvua hial ah um, Churachandpur district sung ah Bazar leh mun pawimaw zosia chu gamdangmi (non-local) te’n a luadim mai uh hilo in, sumkawlveina dukan lian leh pawimaw ma ma te chule a luasuak phialu’i. A mau ziak in Lamka khawpi sung ah inn lua man a tam ma ma hi ti thei phial in a um hi, a ziak chu, a In lua man mai hilo in, gamdangmite’n mun pawimaw a lua theina dingu a hi phawt leh In neite kiang a deposit lakh 2/3 a kawi ngam ziak un ziagual ah mun pawimawte changkha hi in a muthei hi. Ziak a chun, gam neitu kitite a ding in mun pawimaw lua ding chu thil haksatak a suak hi. 

Nidang in Bazar area bep in um male’u, gamdangmi hung kibelap zel dungzui in, Veng sung ning tin phial in muthei in a um tau a, khawcha (village) na tiang inle muthei a hi tau. 

Zomi Students’ Federation (ZSF) GHQ in a chiata May-June, 2018 sung survey a bawlna’u a chun gamdang mi Lamka ah sumkawlvei ah hunglut lak in Bihari a tampen ua, survey bawlkim vek zawlo himaleh inkuan
214 vel ah milip 730 vel a umzo ui. A mau hi a tamzaw tham in Variety Store (Kuva/pan leh dum lam deu) a zuak ua, a dangte a hiu leh Pan Dukan bawl leh sum hawlna neu chuam chuam – Kuva na/dua leh chapang nekthei zat chuam chuam supply, Sammét, lampi pam ah Kelzu tui hék, Pani puri zuak leh a dang dang, Coolie ah sem leh Thiksia hawl ti haw a hi tangpi deu ui. A mau hi pâkchat um na khat chu, nasep da neilo in, nék mu na ding phawt a hi chun a tawmngai pei ui.

Bihari hi khawvel mun zosia ah kidaizo a hiziak un Lamka ah le hunglut thak um zing ding a ginchak a hia, gamdang mi dang gual ah Society kituptak a neilo ziak un hiat a hak ma ma hi. Himaleh, ZSF in survey a bawl kimlo leh bawl khaklo um ngei ding ah ginchak a hiziak in a mau hi milip ah 1000 val ding ah tuat a hi.

Bengali hi Hindu leh Muslim in a kikhen ua, Bengali (Hindu) chu a tamzaw, inkuan 91 umzo in, milip 431 a tingzo ui. A mau hi a tangpi in Lamka ah a khawsakna’u sawtpi pi a um mai uh hilo in, Lamka ah piang ah a telékchan um le a um tau. Chuleh, permanent address ah Lamka um ziang le a tam tau. Variety store, Bakery, Kengtaw zawkna, Bél zawkna leh puan zuak in sumkawl a vei tângpi ui. A mau hi mi thak kibelap umlo phial ah hiat a hia, Society kitûptak a nei ziak un zia kipat a chun milip leh inkuan kizik le dik kim phial ding ah ginchak a hi. A mau hi Silchar lam ah hung kipan tangpi deu a hiu.

Langkhat lam in, Bengali (Muslim) chu tamlo cha, inkuan 20 vel bep a hiu a, a milip in zakhat tinglo, mi 95 vel a hiu. A mau le society kitûptak ah um a hiziak un milip leh inkuan kizik zat hi suai lawm lawm ding ah ginchak umlo a hi. Nék hawlna lam in Kuva lam tawh kisai Variety store bawl tamzaw a hiu a, a dangte a hiu leh sumkawlveina zat chuam chuam ah nék hawl a hiu.

Lamka sung ah gamdangmi lak ah Society kitûp pen leh nam sangzaw deu ah kikawi chu Malwari te a hiu. A mau hi a tangpi in Rajasthan ah hung kipan leh Punjabi te a hideu ui. Society kitûp tak nei a hiziak un inkuan leh milip um zat chu dik ma ma ding ah ginchat a hia, inkuan 37 a pat in milip 189 a umzo ui. A mau hi nisin insung nék pawimaw – Anchang, dâl, sathau leh a dang dang supply deute a hiu a, nîk leh puan zawkna lianpén leh electronics van zawkna mun lianpente chu a mau 'chalai' a hi deu hi. A mau hile a tângpi in kum tamtak Lamka cheng ngen a hi tau a, mi thak hung kibelap hi um beklo ah mu a hi.

Bazar sung mai hilo ah khawtin leh veng tin phial ah muthei chu Nepali te a hiu. A mau hi gamdangmi himaleu intéktak mai ah khawsa a tam ziak un Census lakkim haksa ma ma ding a hi. A tangpi in Bazar area leh mun pawimaw deu ah umte lakkhawm in inkuan 18 a pat milip 86 a umzo ui. Thingpi hotel in nek a hawl deu tangpi ua, Variety store leh thildang dang ah nek hawl le muthei a hi bawk ui.

ZSF in survey a bawl tawh kisai ah hiat bailam ding ah lakkhawmte chu–

BIHARI:
Inkuan – 214, Pawsal – 468, Numei – 262, a kigawm ah 730 a hiu.

BENGALI (HINDU):
Inkuan – 91, Pawsal – 431, Numei – 197, a kigawm ah 431 a hiu.

MALWARI:
Inkuan – 37, Pawsal – 130, Numei – 59, a kigawm ah 189 a hiu.

BENGALI (MUSLIM):
Inkuan – 20, Pawsal – 52, Numei – 43, a kigawm ah 95 a hiu.

NEPALI:
Inkuan – 20, Pawsal – 47, Numei – 39, a kigawm ah 86 a hiu.

Zia a chung ah milip kilakhawm zosia hi a kigawm ah 1,501 a hia, a chunglam ah I gen taksa gual in, lakkhaklo, hiatmil khak um ngei ding a hiziak in zia haw chu tawh kigawm ah tulaitak ah Lamka bazaar leh mun pawimaw ah um gamdangmi (non-local) chu 2,000 vel tuam um ding ah tuat a hi.

Zia survey kibawl hi bang hem thil phalo ngaituana hilo in, I gam ah sumkawlvei ah gamdangmi hungte detail kichiantak ZSF in record a kawi nawp ziak ah a la bawlu a hidan K. Vanlallian Vaiphei, President ZSF GHQ in a gen hi. 

- Brought to you by Khawvaiphei News Service | 21 August 2018

No comments:

Post a Comment

Watch: Zogam Salpha Raja Goukhothang